-
play_arrow
Radio Piekary Radio Piekary
-
play_arrow
Nowy Ład. Problemy z realizacją inwestycji Andrzej Zazgórnik
Jak zrobić tradycyjną Śląską palmę? Zobaczcie filmik
Przed nami Niedziela Palmowa, zwana też Kwietną lub Wierzbną. Tego dnia, zgodnie z tradycją sięgającą XI wieku, następuje poświęcenie palm i choć w tym roku, z powodu epidemii nie będzie tego obrzędu w kościołach, to aby tradycji stało się zadość, warto ją ten świąteczny atrybut przygotować samemu. Nie wszyscy jednak wiedzą jak wygląda śląska palma wielkanocna, z czego się składa i jakie znaczenie mają jej poszczególne elementy? Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny- Skansen w Chorzowie przygotował filmik instruktażowy, który będzie wsparciem, podczas wykonywania tradycyjnych śląskich palm, które znacznie różnią się od tych, przygotowywanych na Wielkanoc w innych częściach Polski. Górnośląski Park Etnograficzny, podobnie jak inne instytucje kultury z naszego regionu, na czas pandemii przeniosło aktywność do sieci, gdzie można znaleźć wiele ciekawostek, związanych z działalnością Skansenu.
Tradycja mówi o pięciu (jak 5 ran Chrystusa) lub siedmiu (jak 7 rodzajów Boleści MB) rodzajach roślin, przy czym zawsze jest to wierzba (bazie, kocanki) uważana za symbol życia i zmartwychwstania; roślina „kłująca” symbolizująca koronę cierniowa, kłokoczka symbolizująca koguta, który swoim pianiem przypomniał św. Piotrowi, że zaparł się Chrystusa i czerwony element (wierzba czerwona lub wstążka) symbolizujący krew Jezusa.
Palmy poświęcone w kościele przechowywano w domach z wielką czcią, ponieważ przypisywano im moc ochronną i działanie lecznicze. Zatykano je za obrazy, stawiano w oknie podczas burzy. Umarłym kładło się je do trumny. Specjalnie zastosowanie miały też przy niektórych czynnościach gospodarskich. Palma wielkanocna miała chronić ludzi, zwierzęta, domy i pola przed urokiem, chorobą, ogniem czy nieurodzajem.
Od dawna istniał zwyczaj połykania bazi, aby nie cierpieć na ból gardła, a sproszkowane bazie dodawano do leczniczych naparów, uzdrawiających zarówno ludzi, jak i zwierzęta.
Na Śląsku Cieszyńskim bazie oberwane z poświęconej palmy podkładano pod pierwszą zaoraną skibę, mieszano z ziarnem siewnym. Z palmowych gałązek robiono krzyżyki, aby potem wetknąć je w pola, by chroniły zasiewy przed burzami i gradobiciem.
Na terenie dzisiejszego Okręgu Rybnickiego po powrocie z nabożeństwa uderzano święconą palmą bydło wyprowadzane na pierwszy wiosenny wypas, aby było zdrowe i złe moce nie miały doń dostępu. Nie zużyte, zeszłoroczne palmy spala się w ogniu, jako rzecz świętą nie wolno ich bowiem wyrzucać.
tekst: Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny
fot. pixabay.com
