Czym jest „zespół świątecznego serca”? Warto uważać
Autor: Andrzej Zazgórnik w dniu 2024-12-16
Okres świąteczno-noworoczny jest okazją do spotkań z najbliższymi. Może być jednak wymagającym czasem dla układu krwionośnego. Czemu? W święta zażywamy – choć nie jest to reguła – mniej ruchu, więcej jemy i spożywamy więcej produktów, które nie sprzyjają dobrej kondycji organizmu. To z kolei może zwiększać ryzyko problemów kardiologicznych. Eksperci kampanii "Akcja Kardioprotekcja" zwracają uwagę na zjawisko znane jako "zespół świątecznego serca" (holiday heart syndrome), które może wystąpić u każdego – niezależnie od wieku czy wcześniejszego stanu zdrowia.
Presja związana z przygotowaniami do świąt, takimi jak organizacja spotkań, zakupy i gotowanie, może prowadzić do stresu, który zwiększa ryzyko problemów z sercem, w tym zawału. W natłoku obowiązków łatwo zapomnieć o czasie dla siebie, który jest kluczowy w redukcji stresu. Świąteczne potrawy, bogate w kalorie, tłuszcze, cukry i sól, mogą negatywnie wpływać na zdrowie serca, podnosząc poziom cholesterolu i ciśnienia krwi. Zwiększone spożycie alkoholu również zwiększa ryzyko arytmii. Dodatkowo, brak aktywności fizycznej w czasie świąt obciąża układ krążenia, co jest szczególnie niebezpieczne dla osób z istniejącymi problemami zdrowotnymi.
Zespół świątecznego serca zagrożeniem dla zdrowia
W ferworze przygotowań i spotkań rodzinnych często ignorujemy – przypominają eksperci – sygnały ostrzegawcze wysyłane przez nasz organizm. Objawy takie, jak ból w klatce piersiowej, duszność, zmęczenie czy przyspieszone bicie serca mogą być bagatelizowane, zwłaszcza gdy nie jesteśmy świadomi ich powagi. Niektórzy pacjenci mogą zwlekać z wizytą u lekarza i próbować "przetrwać" święta, licząc na to, że objawy same ustąpią. Pamiętajmy, że szybka reakcja w przypadku problemów z sercem często decyduje o życiu.
Zimowe warunki, w tym niskie temperatury, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zawału serca, powodując zwężenie naczyń krwionośnych i ograniczenie przepływu krwi. Badania naukowe donoszą jednak, że wzrost liczby zgonów związanych z chorobami serca w okresie świątecznym nie jest wyłącznie związany z mroźnym klimatem. Przykładowo, badania przeprowadzone w hrabstwie Los Angeles, gdzie panuje łagodny klimat, wykazały, że w grudniu i styczniu liczba zgonów z powodu chorób serca jest o około jedną trzecią wyższa niż w miesiącach letnich.1
Ekspert kampanii "Akcja Kardioprotekcja" prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski podkreśla, że "występujący na całym świecie holiday heart syndrome, może dotknąć każdej osoby pijącej alkohol – zarówno osoby z już istniejącymi schorzeniami sercowo – naczyniowymi, jak i tych, które wcześniej nie miały problemów z sercem. Najczęściej objawia się poprzez nieregularne tętno, kołatanie serca, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, zmęczenie, duszności i osłabienie. Należy zachować szczególną ostrożność w okresie okołoświątecznym, a w przypadku zauważenia u siebie takich symptomów, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem."
W święta warto pamiętać o przepisanych lekach
Eksperci apelują do osób, które regularnie przyjmują leki, żeby szczególnie zadbały o ich dostępność i regularność stosowania podczas świąt. W badaniach przeprowadzonych w grupie osób, które wykonały KardioTest2, wykazano, że aż 26% pacjentów nie stosuje regularnie leków przepisanych przez lekarza. Tymczasem według ekspertów, przyczyną w około 10% przypadków powtórnych zawałów serca jest nieprawidłowe stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarskich.3
Brak regularnego stosowania leków, na przykład kwasu acetylosalicylowego w chorobach układu krążenia, zwiększa ryzyko hospitalizacji nawet o 1/3 (do 31%).4 Poza zaleconymi lekami warto również w okresie świątecznym wesprzeć swoje serce poprzez ćwiczenia kardioprotekcyjne dostępne w ramach materiałów edukacyjnych na stronie www.kardioprotekcja.pl.
Zachęcamy do zapoznania się również z innymi poradami specjalistów, psychologów, fizjoterapeutów oraz lekarzy, wspierających profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych oraz kardiorehabilitację domową na stronie kardioprotekcja.pl
2 Wyniki Kardiotestu dostępnego na stronie www.kardioprotekcja.pl w ramach kampanii "Akcja Kardioprotekcja".
Wyniki z okresu od marca 2023 do 29. listopada 2024, na grupie 4833 osób
3 Dane na podstawie wywiadu przeprowadzonego z prof. dr. hab. n. med. Jarosławem Kasprzakiem, kierownikiem Katedry
i Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, 2018.
4 Beata Jankowska-Polańska, Izabella Uchmanowicz, Stosowanie się do zaleceń terapeutycznych w niewydolności serca, 2016.
Źródło: materiały prasowe kampanii "Akcja Kardioprotekcja"