Trwa renowacja kościoła pw. św. Wojciecha w Bytomiu

Roboty prowadzone w obiektach sakralnych mają nieraz przebieg, który może zadziwić tych, którzy są zaangażowani w ten proces. Nie inaczej jest w Bytomiu, gdzie remontowany jest kościół pod wezwaniem świętego Wojciecha.

Trwają prace renowacyjne zabytkowego kościoła pw. św. Wojciecha, gdzie m.in. od strony ul. Józefczaka podczas robót budowlanych odsłonięte zostały mury świątyni prawdopodobnie z końca XV wieku, jak również zamurowane kamienne elementy portalu po obydwu stronach kruchty. To jednak nie wszystkie odkrycia podczas realizowanych robót.

Na ścianie zewnętrznej starej zakrystii odsłonięte zostało zamurowane wejście, które prawdopodobnie służyło w XIX wieku jako remiza strażacka, zaś w trakcie prac w części zabudowanej od strony południowej kościoła natrafiono na fragmenty naczyń prawdopodobnie z przełomu XVI/XVII wieku, a także ludzkie kości, które zostaną poddane badaniom antropologicznym.

– Kościół pw. św. Wojciecha to jeden z najstarszych obiektów sakralnych w Bytomiu. Dzięki prowadzonym pracom renowacyjnym odsłonięte zostały fundamenty kościoła i klasztoru, w tym kamienne bloki z piaskowca, prawdopodobnie pochodzące z końca XV wieku, jak również kamienne relikty najprawdopodobniej portalu po obydwu stronach wejścia do kruchty od strony ul. Józefczaka – mówi Jarosław Święcicki, archeolog z Oddziału Górnośląskiego Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. – Podczas prac natrafiliśmy również na ludzkie kości, przypuszczalnie związane z obrządkiem sepulkralnym franciszkanów lub pochówkami żołnierzy z okresu wojen napoleońskich z początku XIX wieku, bowiem wówczas działał na terenie kościoła lazaret – dodaje Jarosław Święcicki.

Jakie prace trwają w kościele pw. św. Wojciecha?

Prace renowacyjne w kościele realizuje firma Des Henryk Dowgier i Anna Dowgier Sp. k. z Krakowa, która m.in. skuła już tynki na ścianach i sklepieniach w kaplicy, starej i dolnej zakrystii, a także częściowo w kruchcie od strony ul. Józefczaka. Na zewnątrz budynku kościoła wykonane zostały również wykopy odkrywkowe fundamentów, dzięki czemu rozpoczęły się prace osuszające i izolacyjne murów świątyni.

Warto dodać, że w czwartek, 27 lutego do kościoła powróciły również drzwi główne, które zostały zdemontowane, a następnie poddane renowacji przez firmę Dan-Drew Usługi Stolarski Wojciech Giza z Limanowej. Drzwi po renowacji zostały już zamontowane od strony placu Klasztornego, jednak zostaną zabezpieczone w związku z kolejnymi pracami renowacyjnymi, jakie będą realizowane w kościele.

Jaki jest zakres prac w kościele pw. św. Wojciecha?

Renowacja kościoła św. Wojciecha przy pl. Klasztornym obejmuje: remont elewacji kościoła i przybudówek – kaplicy i zakrystii, odnowienie pokrycia dachowego nad wejściem do kościoła i obróbek blacharskich. Podczas remontu wykonana zostanie konserwacja i naprawa okien oraz drzwi – w tym drzwi zewnętrznych kościoła, a także konserwacja i remont części wnętrza kościoła.

Zamontowane zostaną nowe instalacje: odgromowa i przeciwpożarowa. Wewnątrz czyszczeniu, naprawie i impregnacji poddane zostaną również: posadzki kamienne w kościele, kaplicy i zakrystiach. Podczas zaplanowanych robót zamontowany zostanie także monitoring wizyjny i system przeciwwłamaniowy. Przeprowadzona zostanie konserwacja podłóg drewnianych m.in. na chórze, poddaszu i wieży oraz remont posadzki w pomieszczeniach ministrantów, obecnej i dawnej zakrystii.

Wykonawcą wszystkich prac w kościele pw. św. Wojciecha jest wyłoniona przez inwestora – Zakon Braci Mniejszych-Dom Zakonny w Bytomiu firma Des Henryk Dowgier i Anna Dowgier Sp. k. z Krakowa, która w naszym mieście prowadziła rewitalizację Pałacu Tiele-Wincklerów w Miechowicach oraz Młodzieżowego Domu Kultury nr 1 w Bytomiu, a także kościóła pw. Świętej Rodziny i Domu św. Józefa przy parafii pw. Świętej Rodziny w Bytomiu–Bobrku.

Wszystkie prace pod nadzorem Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków

Renowacja zabytkowego kościoła św. Wojciecha realizowana jest pod nadzorem Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach, zaś nadzór archeologiczny pełnią pracownicy Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

Kościół pw. św. Wojciecha pochodzi z połowy XV wieku. Gotycką świątynię gruntownie przebudowano w latach 1783-1786. Wówczas dzięki grafowi Łazarzowi Erdmannowi z bytomskiej linii Henckel znacznie powiększono kościół poprzez dobudowanie nawy i kruchty z wieżą, zmieniając wygląd średniowiecznej świątyni.

Kościół pozostawiono jako gotyckie prezbiterium, ozdabiając je renesansowymi kapitelami, a nową nawę ze sklepieniami żaglowymi utrzymano w tonacji klasycyzującego baroku. Wewnątrz ufundowano nowe organy i kryptę jako grobowiec rodziny Henckel-Erdmann. Dzisiaj z tego wyposażenia pozostały tylko dwie figury świętych apostołów Piotra i Pawła, znajdujące się pod chórem organowym, jak również fasadą kościoła z charakterystycznym portalem nie zmieniła wyglądu.

W 1970 roku kościół na pl. Klasztornym został wpisany do rejestru zabytków.

Inwestycja związana z renowacją jednego z najstarszych bytomskich kościołów realizowana jest dzięki pozyskanemu przez miasto dofinansowaniu z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków na kwotę 3 mln 390 tys. zł, zaś dofinansowanie Gminy Bytom wynosi 69 200 zł.