Alojzy Kleta: wspomnienia mieszkańca Piekar Śląskich z obozu koncentracyjnego w Auschwitz

Alojzy Kleta urodził się 10 stycznia 1920 roku w Piekarach Śląskich. Ukończył gimnazjum w Tarnowskich Górach i działał jako harcerz w Radzionkowie. W lutym 1940 roku, gdy próbował przedostać się na Węgry, ukraińska policja pomocnicza aresztowała go. Po osadzeniu w Sanoku i Tarnowie trafił 30 sierpnia 1940 roku do obozu Auschwitz, gdzie nadano mu numer 3366. Początkowo porządkował obóz, później pracował w komandach budowlanych i rolniczych. Zimą 1940/41 roku zachorował na zapalenie płuc i zakażenie krwi.

Jesienią 1941 roku, dzięki znajomości języka niemieckiego i pomocy kolegi z harcerstwa, rozpoczął pracę w obozowym Urzędzie Stanu Cywilnego, gdzie przepisywał akty zgonu więźniów. To on wpisał do księgi akt zgonu o. Maksymiliana Kolbego, choć dopiero po latach uświadomił sobie znaczenie tego wydarzenia. Latem 1942 roku zachorował na tyfus, a w czerwcu 1943 roku Niemcy przenieśli go do podobozu KL Eintrachthütte w Świętochłowicach, gdzie pracował jako pisarz w izbie chorych. Warunki w tym obozie były nieco lepsze niż w Auschwitz.

Mimo że planował ucieczkę wykopanym przez siebie tunelem, Niemcy niespodziewanie zwolnili go z obozu w sierpniu 1943 roku. W październiku 1944 roku wstąpił do polskiego wojska we Francji i od lutego 1945 roku walczył w kampanii włoskiej o Bolonię w szeregach 16 Pomorskiej Brygady Piechoty. Po powrocie do Polski w 1947 roku rozpoczął pracę w Zakładach Górniczo-Hutniczych w Piekarach Śląskich. Działał aktywnie w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Stowarzyszeniu Miłośników Piekar Śląskich i Ziemi Piekarskiej oraz w Polskim Związku Filatelistycznym.

Zmarł 14 czerwca 2012 roku i spoczął na cmentarzu w Piekarach Śląskich. Otrzymał liczne odznaczenia, w tym brytyjskie Gwiazdę Italii i Medal Wojny 1939-1945 oraz polski Krzyż Zasługi. W zbiorach Izby Regionalnej w Piekarach Śląskich zachował się jego obozowy pasiak.

Relacja Alojzego Klety z obozu…

Historia piekarzan, którzy trafili do hitlerowskich obozów koncentracyjnych, jest niezwykle poruszająca, choć często trudno ją odtworzyć ze względu na brak dostępnych źródeł i relacji. Wielu więźniów nie przeżyło obozowego koszmaru, jednak niektórzy po wojnie podzielili się swoimi wspomnieniami. Jednym z nich był Alojzy Kleta (nr obozowy 3366) z Piekar Śląskich. Jego relacja po raz pierwszy została w całości opublikowana w Internecie. Oryginalny dokument znajduje się w zbiorach Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Maria Kańtoch przepisała maszynopis, a Łukasz Żywulski opracował wstęp i przypisy, dzięki czemu ten cenny zapis historii ujrzał światło dzienne.

Gdzie przeczytać o losach Alojzego Klety?

Aby lepiej poznać losy Alojzego Klety i jego historię z obozu koncentracyjnego w Auschwitz, warto odwiedzić stronę Piekarskiwerk.pl, gdzie znajduje się pełna relacja oraz wspomnienia więźnia.

Zdj. wyróżniające: Piekarskiwerk.pl

Oprac. Weronika Przybylska