Jakie są polskie marki samochodów?

Przemysł motoryzacyjny w Polsce ma długą i bogatą historię, sięgającą początków XX wieku. Choć w porównaniu z największymi światowymi potęgami może wydawać się mniej rozpoznawalna, nadal zasługuje ona na szczególną uwagę. Na przestrzeni lat wiele marek zyskało popularność, a niektóre z nich stały się ikonami rodzimej motoryzacji.

W artykule przedstawione zostaną najważniejsze polskie marki samochodowe. Wśród nich pojawią się zarówno producenci z ubiegłego stulecia, jak i współczesne zakłady. Przedstawiona zostanie także charakterystyka najsłynniejszych modeli aut oraz wpływu ich istnienia na rozwój całego krajowego rynku motoryzacyjnego. Będzie to fascynująca podróż przez epoki, która przybliży dzieje państwowego przemysłu i rozkwitu technologicznego, skupiając się przede wszystkim na obecnych dokonaniach tego sektora gospodarki.

Krótka historia polskich marek samochodowych

Historia przemysłu motoryzacyjnego w Polsce sięga początków XX wieku, kiedy to w 1922 roku zakłady Ursus rozpoczęły produkcję pierwszych ciągników. W tym samym czasie powstały Centralne Warsztaty Samochodowe zajmujące się serwisem pojazdów wojskowych oraz produkcją samochodów CWS – pierwszej polskiej marki samochodowej. Polski serwis internetowy Znaki.FM udostępnia więcej informacji na ten temat.

W czasach II Rzeczypospolitej istniało kilka firm produkujących auta, a ponadto na zagranicznych licencjach powstawały polskie marki samochodów. Działały wówczas takie fabryki jak K. Rudzki i S-ka, Lilpop, Rau i Loewenstein, Państwowe Zakłady Inżynierii, Towarzystwo Budowy Samochodów AS oraz wspomniane już Ursus i CSW. W latach poprzedzających wybuch II wojny światowej podpisano licencje z Fiatem i General Motors, co umożliwiło produkcję w Polsce Fiata 508, a także Opla i Chevroleta.

Kolejny rozkwit polskiej motoryzacji nastąpił w okresie komunizmu. Z przedwojennych marek do produkcji powrócił jedynie Ursus. Otwierano nowe fabryki, z których linii montażowych wychodziły najsłynniejsze modele polskich samochodów: Warszawa, Syrena, Fiat 125p, Fiat 126p czy Polonez.

Innymi produktami polskich marek samochodowych były Melexy, Mikrusy MR-300 i dźwigi Hydros. Najbardziej rozpoznawalnym polskim samochodem osobowym był Maluch, czyli Fiat 126p.

Polskie marki samochodów – ostatnie prototypy na przestrzeni dekady

Niektórym może się wydawać, że polski przemysł samochodowy swój największy rozkwit przechodził w drugiej połowie ubiegłego wieku. Nic bardziej mylnego. Chociaż wiele osób kojarzy pojazdy takie jak Syrena czy Polonez ze starymi autami, marki te przeżywają obecnie swoisty renesans. Wiele z nich doczekało się nowych aranżacji, dzięki czemu w ostatniej dekadzie pojawiły się innowacyjne projekty dostosowujące poszczególne modele do wymagań i potrzeb współczesnego kierowcy.

W dalszej części artykułu przedstawione zostały najciekawsze prototypy samochodów, jakie pojawiły się w Polsce w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Opisane zostaną ich historie, wprowadzone innowacje techniczne oraz najpopularniejsze egzemplarze przypisywane danej firmie.

Syrenka

Syrena to jedna z najbardziej rozpoznawalnych marek w dziejach polskiej motoryzacji. Dziś traktowana jest jako symbol PRL-u. Produkowana od 1957 roku przez Fabrykę Samochodów Osobowych (FSO) w Warszawie, a później przez Fabrykę Samochodów Małolitrażowych (FSM) w Bielsku-Białej, przez lata wypracowała sobie status kultowego auta.

Syrenka to nowoczesny projekt inspirowany legendarną Syreną. Marka ta wykształciła się z myślą o wskrzeszeniu ducha polskiej motoryzacji. Nowe projekty wyróżniają się odważnym designem, nawiązującym do dawnej konstrukcji, a także zastosowaniem współczesnych rozwiązań technicznych, takich jak ekologiczne napędy. Inicjatorem ich powstania jest firma AK Motor Polska, która została powołana do istnienia w 2013 roku.

Modele, jakie mają wejść na rynek pod szyldem wspomnianej marki, to Syrenka Meluzyna i jej wyścigowa wersja, czyli Syrenka Meluzyna R. Plany te wcielane są w życie już obecnie, o czym świadczą publiczne prezentacje prototypów. W planach pozostaje także stworzenie modelu hybrydowego i rozpoczęcie masowej produkcji.

Polonez

Produkcję Poloneza zapoczątkowała Fabryka Samochodów Osobowych działająca w Warszawie od lat 50. XX wieku. Obecnie prototypy nawiązujące do ducha tamtych aut są projektowane przez specjalistów z AK Motor Polska, pragnących połączyć tradycję z nowoczesnością. Firma przedstawiła w 2020 roku koncept elektrycznego Poloneza wykorzystującego współczesne wzornictwo.

Prototyp, który został nazwany E-Poldkiem cechuje się luksusowym designem. Jest to sportback klasy premium o niskim podwoziu, który powstał z myślą o ograniczonej produkcji. W 2022 roku podane do publicznej wiadomości zostały również szkice Poloneza w wersji SUV Coupe, można więc spodziewać się, że za kilka lat na rynku pojawią się nowe modele nawiązujące do kultowego auta, które niegdyś było tak popularne.

Izera

Wraz z ogłoszeniem unijnych planów dotyczących kierunków rozwoju gospodarki, w tym także sektora motoryzacji, państwa członkowskie stopniowo zaczęły przystosowywać rodzime rynki do nowych standardów. Te koncentrują się głównie na produkcji towarów, takich jak samochody, które będą w jak najmniejszym stopniu negatywnie oddziaływały na środowisko.

W związku z powyższym ElectroMobility Poland powołane do istnienia w 2016 roku przez kilka lat pracowało nad wdrożeniem projektu zakładającego stworzenie fabryki produkującej samochody elektryczne. Myśl ta nie została finalnie zrealizowana, a budowę zakładu wstrzymano.

Mimo tymczasowego zawieszenia projektu do publicznej wiadomości dotarły zapowiedzi projektowe, w których przedstawiono dwa prototypy mające wyjść pod marką Izera. Pierwszym z nich był T100, czyli kompaktowy hatchback, drugim zaś SUV Z100. Obydwa modele miały być wyposażone w liczne udogodnienia, takie jak indukcyjne ładowarki, regulowany tryb rekuperacji energii czy dotykowe wyświetlacze.

Triggo

Pod nazwą Triggo kryje się przede wszystkim unikalna konstrukcja pojazdów osobowych. Samochody projektowane pod tym szyldem charakteryzuje innowacyjny design oraz wykorzystanie nowych technologii, takich jak napęd elektryczny czy kompleksowy system zmiany szerokości nadwozia umożliwiający poruszanie się w miejskiej, często zbyt wąskiej dla przeciętnego auta przestrzeni.

Prototypowe Triggo łączy w sobie cechy motocykla i samochodu, wpływając na skrętność i łatwość wykonywania manewrów. Ich wykonanie w serii pilotażowej zlecono zakładom AMZ Kutno. Choć projekty od 2015 roku są cyklicznie modernizowane, na razie nie ma informacji o planach wypuszczenia na rynek nowych pojazdów. Przedsiębiorstwo posiadające patent rozważa rezygnację z produkcji na rzecz skupienia się na udoskonalaniu konstrukcji i udzielaniu patentu firmom zewnętrznym.

Warszawa

Warszawa była produkowana przez FSO w stolicy Polski od 1951 przez dwie kolejne dekady. Początkowo produkowano wersje oparte na nadwoziu sedan, które w późniejszym czasie stały się dostępne także w wersji kombi oraz limuzynach. Obecnie po upływie wielu dekad firma KHM Motors podjęła próbę wskrzeszenia dawnej marki, prezentując sportowy wóz Warszawa M20 GT. Napędzać go miał silnik V8 o pojemności 5 litrów i mocy 420 KM.

Publiczna prezentacja przykładowego egzemplarza pokazała, że pojazd czerpie inspiracje z innych uznanych współcześnie marek motoryzacyjnych. Z tego względu podkreśla się głównie nie jego innowacyjny charakter, a dobrą optymalizację i efektywność. Obecnie nie ma wieści co do tworzenia kolejnych prototypów z tej serii.

Fabryki produkujące polskie samochody

Wcześniej przedstawione zostały najpopularniejsze marki polskich aut. Za ich produkcję odpowiada szereg przedsiębiorstw, które zostały ujęte na niniejszej liście:

1. AK Motor Polska – to przedsiębiorstwo zarejestrowano oficjalnie w 2014 roku w Warszawie. Powstało ono z inicjatywy Arkadiusza Kamińskiego w celu kontynuacji dziedzictwa kultowych polskich marek, takich jak Syrena, przy zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań i technologii.
2. Fabryka Samochodów Osobowych "Syrena" w Kutnie – firma działa od 2014 roku jako spadkobierca dawnych polskich fabryk motoryzacyjnych. Spółka koncentruje się na małoseryjnej produkcji bazującej na nawiązaniach do stylistyki niegdysiejszych rodzimych modeli, takich jak Syrena, Mikrus, Warszawa czy Polonez.
3. Fabryka Izera – jej budowę zaplanowano w Jaworznie. Zgodnie z założeniem miała ona stać się pierwszą w pełni polską firmą konstruującą elektryczne samochody osobowe marki Izera. Była to odpowiedź na przewidywaną potrzebę masowej produkcji aut przyjaznych dla środowiska.
4. Triggo S.A. – firma została zarejestrowana w 2015 roku. Wyróżnia ją patent na tworzenie unikalnej konstrukcji pojazdów koncentrującej się na zwiększeniu mobilności i efektywności w poruszaniu się w przestrzeni miejskiej. Spółka prowadzi współpracę produkcyjną z zakładami AMZ Kutno.
5. KHM Motor Poland – to nowoczesna firma wpisana do rejestru w 2013 roku. Jej nadrzędną misją jest wspieranie zrównoważonego rozwoju motoryzacyjnego. Skupia się ona przede wszystkim na produkcji samochodów elektrycznych.

Jak widać w Polsce nadal działa wiele fabryk zajmujących się produkcją pojazdów. Istnieje duża szansa, że dzięki nim z kraju z czasem rozwinie się przemysł motoryzacyjny realizujący europejskie standardy i wymagania względem ochrony środowiska.

Podsumowanie

Muszę przyznać, że patrząc na obecne plany firm produkujących polskie samochody, wydaje mi się, że przyszłość krajowego przemysłu motoryzacyjnego rysuje się raczej w jasnych barwach. Trudno nie patrzeć z optymizmem na aktualnie powstające projekty, które jednocześnie honorują tradycje i wprowadzają niezbędne innowacje, by mogły powstać modele adekwatne do wymagań, jakie stawia przed nami XXI wiek.

Sądzę, że polski rynek motoryzacyjny jeszcze nie raz zaskoczy mnie oraz innych kierowców, którzy będą mieli okazję zasiąść za kierownicą pojazdów spełniających najwyższe standardy jakości przy równoczesnej dbałości o ekologię. Wizjonerski charakter i unikatowy design to cechy, jakie można przypisać wszystkim wspomnianym wcześniej prototypom. Pokazuje to, że dzieje motoryzacji w Polsce nadal są spisywane, a w kolejnych latach powstaną najpewniej kolejne nowe inspirujące projekty.

Autor: Aleksander Kot, Znaki.fm. / Fot. pixabay/Jill Wellington

Artykuł sponsorowany