Ptasia Beczka wyjątkowym miejscem na mapie regionu

Ptasia Beczka na Zbiorniku Goczałkowickim jest miejscem o wyjątkowym znaczeniu dla mew czarnogłowych w Polsce.

Ptasia Beczka, czyli sztuczna wyspa dla ptaków znajdująca się na Zbiorniku Goczałkowickim, według danych zebranych przez ornitologów, stała się nową, najliczniejszą w naszym kraju kolonią lęgową dla rzadkiego gatunku ptaka – mewy czarnogłowej.

Ptasia Beczka domem wyjątkowych ptaków

W 2022 r. gniazdowało w opisywanym miejscu aż 16 par mewy czarnogłowej, a w Polsce odnotowano jedynie 50-80 par. Wyspa zaprojektowana i wybudowana została w ramach projektu LIFE.VISTULA.PL w 2020 r. z myślą o ochronie innego gatunku ptaka – rybitwy rzecznej. Na Ptasiej Beczce odbyły się już dwa sezony lęgowe ptaków wodno-błotnych z Doliny Górnej Wisły. Z roku na rok liczba zakładanych tu przez rybitwy rzeczne i mewy śmieszki gniazd rośnie. W 2022 roku kolonia rybitwy liczyła 76 gniazd, czyli o 20 więcej niż w pierwszym sezonie. Rośnie też liczba gniazd zakładanych przez bardzo rzadki gatunek ptaka – mewę czarnogłową. W pierwszym roku wyspy zasiedliła ją tylko jedna para tych ptaków, a w poprzednim sezonie było ich aż 16 par.

– Niezwykle cieszą nas wyniki monitoringu, które wskazują, że Ptasia Beczka została zaakceptowana przez ptaki i służy jako bezpieczne miejsce gniazdowania dla rybitwy rzecznej. Entuzjastycznie przyjmujemy dane ornitologiczne, z których wynika, że wyspa służy również jako kolonia lęgowa dla innego chronionego w ramach systemu Unii Europejskiej i objętego specjalną troską gatunku ptaka, czyli mewy czarnogłowej – zaznacza Mirosława Mierczyk-Sawicka, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach. – Liczby te podkreślają znaczenie tej inwestycji dla ochrony ptaków wodno-błotnych w Dolinie Górnej Wisły, co jest głównym celem projektu LIFE.VISTULA.PL – podkreśla.

Młoda mewa widziana aż 2300 km od miejsca urodzenia

Z 16 gniazd mewy czarnogłowej na Ptasiej Beczce zaobrączkowanych zostało 21 młodych ptaków i większość z nich wyleciała z kolonii. Ptaki zaopatrzone zostały w plastikowe obrączki ułatwiające ich zidentyfikowanie przez obserwatorów w różnych częściach Europy. Z pierwszych przekazanych danych wynika, że jesienią ubiegłego roku dwa młode ptaki zostały stwierdzone w Anglii i Holandii.

– W lutym 2023 r. dwukrotnie widziana była nasza młoda mewa czarnogłowa w Portugalii na wybrzeżu Atlantyku. To aż ponad 2300 km od miejsca urodzenia. W kolejnych latach będziemy śledzić losy tak oznakowanych ptaków dzięki informacjom gromadzonym w krajowej bazie POLRING – mówi Jacek Betleja z Górnośląskiego Koła Ornitologicznego.

Zaobserwowana w Portugalii mewa to osobnik w drugim kalendarzowym roku życia. Ptak wykluł się w 2022 roku.

– Mewa przepierzyła się jesienią do szaty zimowej ptaka młodocianego. Szatę godową dorosłego ptaka uzyska dopiero w czwartym kalendarzowym roku życia. Dorosłe mewy w szacie zimowej są niemal całe białe, mają jedynie trochę czerni na głowie – dodaje ornitolog.

Oczekiwanie na nadchodzący sezon lęgowy w Dolinie Górnej Wisły

Wyniki monitoringu kolonii lęgowych rybitwy rzecznej i ślepowrona – dwóch flagowych gatunków projektu LIFE.VISTULA.PL – wskazują, że 2022 okazał się sukcesem pod względem liczebności ptaków.

– Liczebność ślepowrona w Dolinie Górnej Wisły osiągnęła ponownie rekordowy poziom i ich populacja liczy już ponad 1250 par lęgowych. Rybitwa rzeczna także osiągnęła rekordowy poziom niespełna 600 par w kilkunastu koloniach. Wielkim sukcesem okazała się nowa wyspa wybudowana na stawie Barzyniec w Ochabach. Już w pierwszym sezonie lęgowym rybitwy rzeczne zajęły wyspę, nazwaną Ptasim Rondlem i założyły tam ponad 150 gniazd. Liczymy, że zbliżający się nowy sezon przyniesie kolejny sukces pod kątem wzrostu liczebności ptaków – mówi Damian Czechowski, koordynator projektu LIFE.VISTULA.PL z RDOŚ w Katowicach.

Nadchodzący sezon lęgowy będzie można dogodnie obserwować z oddanej na początku nowego roku do ruchu turystycznego wieży widokowej, znajdującej się Wiśle Małej.

Projekt LIFE.VISTULA.PL prowadzony jest od 2018 r. przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Katowicach, we współpracy z RDOŚ w Krakowie, Górnośląskim Kołem Ornitologicznym i Towarzystwem na rzecz Ziemi. Koszt projektu to 5,5 mln euro. Środki pochodzą z Programu LIFE Komisji Europejskiej, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.