Co dalej z wychowaniem fizycznym? Powołano specjalny zespół

Wychowanie fizyczne (WF) w polskich szkołach to – jak wielokrotnie dotąd podkreślano – jedna z kluczowych dziedzin edukacji, która ma na celu nie tylko poprawę kondycji fizycznej uczniów, ale także wspieranie ich rozwoju społecznego, emocjonalnego i intelektualnego. Choć wychowanie fizyczne jest jednym z obowiązkowych przedmiotów w polskim systemie edukacji, wielokrotnie było dotąd tematem dyskusji. Dziś powołano zespół, który ma zająć się tym zagadnieniem.

Wychowanie fizyczne w polskich szkołach odgrywa fundamentalną rolę w rozwoju uczniów. Zajęcia WF są nie tylko sposobem na poprawę sprawności fizycznej, ale także na kształtowanie postaw społecznych, takich jak współpraca, odpowiedzialność, szacunek dla innych i zdrowa rywalizacja. WF daje uczniom szansę na rozwój swoich umiejętności motorycznych, poznanie zasad różnych dyscyplin sportowych, a także na naukę dbania o zdrowie i kondycję fizyczną przez całe życie.

Regularna aktywność fizyczna poprawia zdrowie uczniów, wpływa na ich wydolność organizmu, a także na poprawę samopoczucia psychicznego. Wspólne zajęcia sprzyjają integracji, uczą pracy w zespole, a także pozwalają dzieciom na odreagowanie stresu związanego z nauką.

Wychowanie fizyczne w polskich szkołach – powołano specjalny zespół

Zajęcia wychowania fizycznego są obecne w podstawie programowej na każdym etapie edukacyjnym – od przedszkola po szkołę średnią. Programy nauczania obejmują różnorodne formy aktywności fizycznej, które mają na celu rozwój motoryki, umiejętności współpracy, a także poszerzanie wiedzy o zdrowiu i fizjologii człowieka.

W szkołach podstawowych, WF jest realizowany zwykle 2-3 razy w tygodniu, a program obejmuje takie elementy jak:

• Aktywności ruchowe i sportowe: gra w piłkę, bieganie, skakanie, gimnastyka, taniec, zajęcia na świeżym powietrzu.
• Zajęcia profilaktyczne: kształtowanie postaw prozdrowotnych, edukacja na temat higieny, diety i roli aktywności fizycznej w życiu człowieka.
• Podstawy sportów drużynowych: piłka nożna, koszykówka, siatkówka – gry zespołowe, które uczą współpracy i rywalizacji.

W szkołach średnich wychowanie fizyczne nadal jest obowiązkowe, jednak program staje się bardziej zróżnicowany. Oprócz gier zespołowych i aktywności ogólnorozwojowych, uczniowie mogą brać udział w zajęciach z:

• Sportów indywidualnych: bieganie, pływanie, gimnastyka, tenis.
• Aktywności związanych z kulturą fizyczną: joga, fitness, aerobik, taniec.
• Sportach nietypowych: np. frisbee, badminton, łucznictwo czy lekkoatletyka.

Program nauczania wychowania fizycznego jest zatem szeroki i obejmuje różne formy aktywności, co pozwala uczniom na odkrycie swoich zainteresowań sportowych i fizycznych.

Wyzwania związane z wychowaniem fizycznym w polskich szkołach

Wychowanie fizyczne w polskich szkołach – jak dotąd nieraz podkreślano – napotyka na szereg wyzwań, które wpływają na jakość i dostępność tych zajęć. Wielu nauczycieli wychowania fizycznego w Polsce ma zbyt dużą liczbę godzin lekcyjnych w tygodniu, co sprawia, że nie mogą w pełni angażować się w przygotowywanie zajęć w sposób kreatywny. Zdarza się, że nauczyciele WF pracują z kilkoma klasami w ciągu jednego dnia, co wpływa na jakość zajęć i powoduje zmęczenie. Ponadto w wielu szkołach brakuje wykwalifikowanych nauczycieli o specjalistycznym przygotowaniu, co może ograniczać różnorodność i głębokość prowadzonych zajęć. Problemem jest też infrastruktura. Wprawdzie w wielu szkołach znajdują się boiska, hale sportowe i sale gimnastyczne, jednak wciąż istnieje problem z ich jakością i dostępnością. W starszych szkołach infrastruktura sportowa może być przestarzała, a w niektórych placówkach brakuje nawet podstawowego wyposażenia do prowadzenia zajęć. Ponadto wiele szkół boryka się z problemem przestrzeni – np. w dużych miastach, gdzie szkoły mają ograniczoną powierzchnię, boiska i sale gimnastyczne są często przepełnione lub niedostatecznie wykorzystywane.

Uczniowie nie są zmotywowani

Infrastruktura i przeciążenie nauczycieli to oczywiście nie wszystkie kluczowe zagadnienia w opisywanym zagadnieniu. Od lat wiemy przecież, że lekcje WF-u są obowiązkowe, jednak nie wszyscy uczniowie traktują je z równym zaangażowaniem. Coraz więcej osób preferuje bardziej siedzący tryb życia, spędzając czas przed ekranem komputera czy smartfona. Ponadto nie każdy uczeń ma predyspozycje do sportu, co może zniechęcać do aktywności fizycznej. Nawet jeśli młody człowiek chciałby spędzić czas aktywnie, jego potrzeby mogą być zróżnicowane, bo jeden woli piłkę nożną, inny unihokej, jeszcze inny koszykówkę. Dlatego właśnie wyzwaniem jest konieczność dostosowania zajęć wychowania fizycznego do różnorodnych potrzeb uczniów, w tym osób z niepełnosprawnościami, uczniów o różnych poziomach sprawności fizycznej oraz tych, którzy mają trudności z uczestniczeniem w tradycyjnych zajęciach sportowych.

Jak poprawić sytuację?

Poprawa jakości lekcji wychowania fizycznego w polskich szkołach zależy od kilku zagadnień. To inwestowanie w infrastrukturę, szkolenie nauczycieli WF czy promowanie aktywności fizycznej poza szkołą. Co jeszcze można zrobić? Właśnie temu, by dyskusja przyniosła odpowiedni skutek, zwołano specjalny organ doradczy. Jego założenia przedstawiono dziś podczas konferencji prasowej dotyczącej zespołu ds. przygotowania nowej podstawy programowej z WF-u. Minister Edukacji Barbara Nowacka i Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras odnieśli się do testu sprawnościowego "Sportowe Talenty". Wywnioskowano, że nie brakuje zagadnień, które można zmienić w nauczaniu wychowania fizycznego. Przybywa zwolnień z zajęć WF-u, w związku z czym przedstawiciele resortów przybliżyli zagadnienia z wprowadzeniem nowych przedmiotów nauczania, w tym edukacji zdrowotnej. Nad podstawą programową będą dyskutować nauczyciele z różnych polskich miast. Do zespołu powołano, z rekomendacji MEN, Karola Czyża ze Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 8 im. Jana Matejki w Sopocie, Annę Gawron – nauczycielkę WF-u z Zespołu Szkół Techniczno-Zawodowych w Piekarach Śląskich, Annę Kwiecień z Zespołu Szkół Licealnych w Leżajsku, Agnieszkę Tymińską z Zespołu Szkół Specjalnych nr 85 w Warszawie i Małgorzatę Pawłowską – nauczycielkę edukacji wczesnoszkolnej. Minister Nowacka podkreśliła, że zależy jej na różnorodności zespołu, a doświadczenie ich członków ma – jak zaznaczyła – niebagatelne znaczenie. 

Nowa podstawa programowa ma być gotowa w lutym, wtedy też trafi do konsultacji.