Zrabowany przed wojną obraz Brandta wrócił do Muzeum Śląskiego

"Wyjazd na polowanie" Józefa Brandta, jedno z najcenniejszych dzieł utraconych w wyniku II wojny światowej ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach, powróciło do Polski dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Restytucja dóbr kultury pozostaje priorytetowym zadaniem Ministerstwa, które w mijającym roku rozpoczęło blisko 40 nowych spraw w ośmiu krajach. 16 z nich zakończyło się sukcesem, co pozwoliło na odzyskanie aż 72 obiektów o wysokiej wartości artystycznej i historycznej. Wśród nich znalazły się m.in. dzieła sztuki, zabytki meblarskie i unikatowe księgi.

Minister Hanna Wróblewska, kierująca resortem kultury, podkreśliła podczas konferencji prasowej w Muzeum Śląskim w Katowicach, że wszystkie odzyskane obiekty powróciły dzięki rozmowom i współpracy z obecnymi posiadaczami, którzy zdecydowali się na ich zwrot. Jak zaznaczyła, proces restytucji często wymaga wieloletnich, delikatnych negocjacji, co sprawia, że każdy sukces cieszy wyjątkowo.

Ministerstwo prowadzi obecnie ponad 180 postępowań restytucyjnych w 20 krajach. W tym roku udało się odzyskać m.in. "Portret Marszałka Piłsudskiego" autorstwa Józefa Mehoffera z kolekcji Państwowych Zbiorów Sztuki, książkę "Kultura i sztuka ludu żydowskiego na ziemiach polskich" z przedwojennej biblioteki Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dobra kultury z wyposażenia Zamku w Malborku. Powrót obrazu "Wyjazd na polowanie" to kolejny krok w przywracaniu polskiego dziedzictwa kulturowego.

Historia utraty i odzyskania obrazu "Wyjazd na polowanie"

Dzieło Józefa Brandta było częścią kolekcji księcia Bawarii, Luitpolda Wittelsbacha, który często odwiedzał artystę w jego monachijskim atelier. W 1928 roku obraz trafił do Muzeum Śląskiego dzięki zakupowi od krakowskiego antykwariusza Adolfa Schwarza. Jednak w 1939 roku, po zajęciu gmachu Muzeum przez wojska niemieckie, najcenniejsze zbiory, w tym obraz Brandta, zostały zarekwirowane i przewiezione do Oberschlesische Landesmuseum w Bytomiu. Część zbiorów ewakuowano w 1943 roku, a te, które pozostały, padły ofiarą grabieży.

Obecny stan obrazu wskazuje, że został on wycięty z ram i zwinięty w rulon, co jest charakterystyczne dla rabunków prowadzonych w pośpiechu. Pomimo trudnych losów płótno zachowało się w dobrym stanie. Już w 1953 roku dzieło zostało oficjalnie uznane za polską stratę wojenną, co umożliwiło jego restytucję. Dzięki przekazaniu przez polskiego posiadacza obraz powrócił do macierzystych zbiorów Muzeum Śląskiego.

Restytucja jako ochrona dziedzictwa narodowego

Powrót "Wyjazdu na polowanie" to symboliczny sukces w odzyskiwaniu polskiego dziedzictwa kulturowego. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podkreśla, że takie działania są nie tylko wyrazem dbałości o polską historię, ale również świadectwem siły dialogu międzynarodowego. Każdy odzyskany obiekt przybliża nas do odbudowy zbiorów utraconych w wyniku tragicznych wydarzeń XX wieku.