Policzyli niesporczaki. Jakie wnioski wyciągnięto?

Czym są niedźwiedzie wodne i jakie mają znaczenie? Okazuje się, że jest ono na tyle duże, iż stało się przedmiotem badań naukowców. Dodatkowo w podejmowanych działaniach pomogli im najmłodsi.

Niesporczaki są – przekazują naukowcy – istotnym elementem mikroskopijnych ekosystemów, przede wszystkim w środowiskach wodnych i wilgotnych, takich jak mchy, porosty i gleby. Żywią się bakteriami, algami oraz detrytusem, przyczyniając się do rozkładu materii organicznej i obiegu substancji odżywczych. Dzięki swojej liczebności i różnorodności pełnią funkcję wskaźnikową, pomagając określać stan zdrowia ekosystemów, zwłaszcza w badaniach nad zmianami klimatu i zanieczyszczeniem środowiska.

Niesporczaki pod lupą naukowców

Jedną z najbardziej fascynujących cech niesporczaków jest, dowodzą naukowcy, ich zdolność do przetrwania ekstremalnych warunków. Potrafią przeżyć:

• Temperatury od prawie -273°C do ponad 150°C,
• Promieniowanie ultrafioletowe i jonizujące na poziomie śmiertelnym dla większości organizmów,
• Ekstremalne ciśnienie, zarówno bardzo wysokie (głębokie oceany), jak i niskie (próżnia kosmiczna),
• Odwadnianie – mogą wejść w stan kryptobiozy (tun), w którym tracą prawie całą wodę i mogą przetrwać przez wiele lat w stanie wysuszonym.

Ta odporność sprawia, że niesporczaki są obiektem licznych badań w astrobiologii. Ich zdolność przetrwania w próżni kosmicznej sugeruje, że mogłyby podróżować przez przestrzeń kosmiczną, co rodzi hipotezy dotyczące panspermii, czyli możliwości przenoszenia życia między planetami.

Znaczenie w świecie medycyny

Dodatkowo niesporczaki są modelowym organizmem w badaniach nad biologią ekstremofili, kryptobiozą oraz mechanizmami ochrony DNA przed uszkodzeniami. Dzięki ich zdolnościom, naukowcy próbują odkryć nowe metody ochrony komórek przed promieniowaniem czy suszeniem, co może znaleźć zastosowanie w medycynie, np. w przechowywaniu krwi, narządów do transplantacji czy nawet w technologiach kosmicznych.

Potencjalne zastosowania biotechnologiczne

Badania nad białkami niesporczaków, takimi jak Dsup (ang. Damage Suppressor Protein), wykazały, że mogą one chronić DNA przed uszkodzeniami. Może to prowadzić do rozwoju nowych technologii ochrony genetycznej w organizmach transgenicznych, co ma potencjalne zastosowania w medycynie i biotechnologii, np. w poprawie odporności komórek na stres środowiskowy.

W skrócie, niesporczaki stanowią kluczowy obiekt badań w zrozumieniu mechanizmów przetrwania w ekstremalnych warunkach, a ich zdolności mogą przyczynić się do przyszłych innowacji technologicznych w różnych dziedzinach nauki.

Policzyli niesporczaki

Naukowcy policzyli niesporczaki żyjące w Danii. Zanotowali czterokrotny wzrost liczby gatunków, w tym co najmniej dziewięć nieopisanych. Było to możliwe dzięki pomocy setek dzieci, które zebrały ponad 8 tys. porostów i mchów z nawet najdalszych rejonów Danii.

Niesporczaki są mikroskopijnymi krewnymi stawonogów, a więc owadów, pajęczaków czy skorupiaków. Największe niezwykle rzadko osiągają ponad 1 mm długości. Stanowią ważne organizmy modelowe w badaniach nad białkami tworzącymi "rusztowanie" wewnątrzkomórkowe czy w biologii starzenia.

Ostatnia dekada, z uwagi na rozkwit metod molekularnych stosowanych w pracy biologów zajmujących się różnorodnością biologiczną, przyniosła wiele prac poświęconych klasyfikacji i rozmieszczeniu niesporczaków. Tematyka ta wciąż jednak wymaga pogłębienia, zwłaszcza że olbrzymia część historycznych prac z zakresu morfologii i biogeografii niesporczaków jest zdezaktualizowana i nieadekwatna względem znacznego bogactwa gatunkowego tych organizmów.

Polsko-duński zespół badaczy, aktualizując stan wiedzy na temat niesporczaków, zmapował właśnie ich faunę w całej Danii. Artykuł na ten temat, którego współautorem jest dr Piotr Gąsiorek z Zakładu Ewolucji Bezkręgowców Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, ukazał się na łamach czasopisma "Frontiers in Zoology".

Od Kopenhagi po Jutlandię: niesporczaki zmapowane

Dzięki pracy badaczy nastąpił duży wzrost poznanej liczby gatunków niesporczaków występujących w Danii (prawie czterokrotny, bo z 14 do 55, z czego przynajmniej dziewięć nie było wcześniej znanych nauce).

Źrodło: Nauka w Polsce