Pieniądze na zabytki są, ale samorządy zawiedzione. Mają powód
Autor: Andrzej Zazgórnik w dniu 2023-07-18
Samorządy otrzymały od rządu pieniądze na renowację zabytków, ale… tylko wybranych. Nie brakuje tych, którzy są zawiedzeni zaistniałą sytuacją.
Bytom może poszczycić się kilkusetletnią historią i licznymi obiektów o wyjątkowej historii. Aż 87 z nich wpisanych jest do rejestru zabytków, a 2312 skatalogowano w Gminnej Ewidencji Zabytków. 10 z nich zostało zgłoszonych przez gminę do dofinansowania w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Niestety, zdaniem komisji konkursowej, żaden z nich nie zasłużył na dofinansowanie do modernizacji.
– Do Rządowego Programu Odbudowy Zabytków złożyliśmy 10 projektów. To projekty dotyczące niezbędnych remontów zabytkowych budynków szkół, budynków użyteczności publicznej, kolejnych budynków osiedla Kolonia Zgorzelec, dalszej modernizacji Urzędu Stanu Cywilnego, Zgłosiliśmy też projekt zewnętrzny – obejmujący renowację zabytkowego kościoła św. Wojciecha – wylicza zastępca prezydenta Michał Bieda. – Każdy z tych projektów został prawidłowo opisany i zgłoszony do dofinansowania. Jak widać, politycy Prawa i Sprawiedliwości uznali, że Bytomiowi, który jest jednym z najstarszych miast w Polsce i który ma jedne z najwartościowszych zabytków w regionie, pieniądze się nie należą – dodaje wiceprezydent Michał Bieda.
Remont szkół, budynków użyteczności publicznej, parowozu
Do dofinansowania Bytom zgłosił m.in.: naprawę elewacji i wieżyczki secesyjnego gmachu IV Liceum Ogólnokształcącego, dawnego budynku Szkoły Realnej projektu Karla Brϋggera. Kolejne projekty dotyczyły: renowacji elewacji secesyjnego budynku z 1911, w którym mieści się Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna przy pl. Klasztornym; czyszczenia i naprawy ścian Szkoły Podstawowej nr 6; renowacji zabytkowych fontann, rzeźb i pomników oraz dalszych prac przy rewaloryzacji zabytkowego osiedla patronackiego – Kolonii Zgorzelec.
Ważnym zadaniem, o którego realizację dopominają się – jak podkreśla urząd – bytomianie, są prace konserwacyjne w budynkach Urzędu Miejskiego. Dlatego też wnioskowano także o środki na remont wejścia głównego, balkonu i tympanonu w budynku Urzędu Miejskiego przy ul. Parkowej 2, wejścia, dachu i pomieszczeń Urzędu Stanu Cywilnego oraz naprawę ścian i wieżyczek w neogotyckim budynku Urzędu Miejskiego przy ul. Smolenia 35.
Wśród projektów zgłoszonych do programu był też projekt remontu zabytkowego parowozu. Dzięki temu remontowi Górnośląskie Stowarzyszenie Kolei Wąskotorowych, operator najstarszej nieprzerwanie czynnej kolei wąskotorowej na świecie, zyskałby kolejny parowóz obsługujący przewozy na terenie Bytomia, Tarnowskich Gór i Miasteczka Śląskiego.
Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków przeprowadziło również nabór na projekty zewnętrzne, aby zgłosić do dofinansowania w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków nie tylko gminne obiekty. W ramach naboru wyłoniono projekt złożony przez parafię św. Wojciecha obejmujący prace renowacyjne w barokowym budynku kościoła. Ten projekt także został zgłoszony w konkursie.
Władze rozgoryczone
Wszystkie projekty zgłoszone przez Bytom do Rządowego Programu Odbudowy Zabytków zostały odrzucone, jak podkreślają urzędnicy, bez słowa wyjaśnienia. Podkreślają równocześnie, że regulamin programu nie zawiera żadnych kryteriów oceny projektu ani żadnej informacji o możliwości odwołania się od decyzji odrzucającej wniosek. Decyzja o wyborze poszczególnych wniosków do realizacji ma charakter – jak informują bytomscy urzędnicy – wyłącznie uznaniowy.
Nie tylko Bytom
Bytom to jeden z przykładów. Rozgoryczenia nie kryją także w Świerklańcu. Bo wprawdzie w naszym regionie przyznano pieniądze na około 250 przedsięwzięć, jednak blisko 200 z nich obejmie renowację – tylko i wyłącznie – obiektów sakralnych, a przecież nie tylko one wymagają przeprowadzenia niezbędnych prac. Przykład z Gminy Świerklaniec – gdzie złożono 5 wniosków między innymi na remont Pałacu Kawalera – pieniądze pozyskano tylko w przypadku dwóch spośród nich.
-Jeden milion złotych z rządowego programu odbudowy zabytków na prace restauratorskie i konserwatorskie. Dotyczy to dwóch zabytkowych kościołów – kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nakle Śląskim – to jest połowa tej kwoty, czyli 500 tysięcy złotych oraz na roboty konserwatorskie przy zabytkowym kościele pw. Dobrego Pasterza w Świerklańcu, to drugie 500 tysięcy złotych. Te środki zostaną przekazane na renowację – mówi Benedykt Guzy, rzecznik prasowy Urzędu Gminy w Świerklańcu.
Co ciekawe, ani grosza nie otrzymał żaden z 10 projektów marszałkowskich.